تعداد صفحات:199
نوع فایل:word
فهرست مطالب:
چکیده
فصل اول – موضوع پژوهش
مقدمه
واکنش دیگران
مقایسه با دیگران
ایفای نقش
سوالات پژوهش
فرضیه پژوهش
اهداف پژوهش
تعاریف و اصطلاحات
تعاریف نظری متغیر در پژوهش
خود پنداره
تعریف نظری استرس (فشار روانی)
تعاریف عملیاتی متغیرهای پژوهش
تعریف عملیاتی خود پنداره
تعریف عملیاتی استرس
فصل دوم – پیشینه پژوهش
بخش اول – مبانی نظری پژوهش
مفهوم خودپنداره
ارتباط خودپنداره با عزت نفس
عوامل موثر بر تحول خودپنداره
خود در تعلیم و تربیت اسلامی
عوامل موثر در خودپنداره
بررسی موضع گیری های نظری در قلمرو خودپنداره
دیدگاه اجتماعی
دیدگاه روان شناختی
دیدگاه شناختی اجتماعی
دیدگاه تحلیلی
طرح واره خود مارکوس
نظریه های روانشناسان در ارتباط با خودپنداره
نظریه های مکتب روان پویایی
نظریه های مکتب روان شناسی در روان پزشکی اجتماعی
نظریه های مکتب انسان گرایی
نظریه های مبتنی بر تحلیل عوامل
مفهوم استرس
استرس چیست؟
عوامل خارجی موجب استرس
عوامل داخلی موجب استرس
مراحل فشار روانی
استرس زاهای بالقوه
انواع استرس زاهای بالقوه
گرفتاری های روزانه و دلگرم کننده ها
دلگرمی های روزانه
شرایط مزمن
انواع فشار روانی
کشمکش درونی (تعارض)
پیامدهای استرس
اختلال هیجانی
اختلال شناختی
اختلال فیزیولوژیکی
اثرات فیزیولوژیایی فشار روانی
پزشکی روان تنی
فشار روانی و بیماری قلبی
عوامل مؤثر در تشدید فشار روانی
امکان کنترل طول دوره فشار روانی
عوامل روان شناختی استرس
فشار خون اساسی دستگاه عصبی
نشانه های جسمانی یا فیزیولوژیکی استرس
نشانه های رفتاری استرس
شیوه های مقابله یا کنار آمدن با استرس
انواع شیوه های مقابله
افراد مقاوم در برابر فشار روانی
نظریات موجود درباره اختلالات روانی – فیزیولوژیکی استرس
واکنش های بدن در پاسخ به استرس
استرس در گذشته و امروز
خسارت استرس
آنوتومی استرس
آیا دختران بیشتر در معرض فشار روانی و نگرانی هستند یا پسران؟
هدف های کوتاه مدت استرس
هدف های دراز مدت استرس
واکنش فکری
هدف نهایی
واکنش عاطفی – روانی
اندازه گیری میزان فشار روانی در زندگی
راه های از میان بردن فشار روانی
بخش دوم : مطالعات انجام شده در رابطه با متغیرهای پژوهش
تحقیقات انجام شده در خارج از کشور
تحقیقات انجام شده در داخل کشور
فصل سوم : روش پژوهش
جامعه آماری
نمونه آماری و روش نمونه گیری
ابزار اندازه گیری
طرح تحقیق
روش اجرا
روش تحلیل داده ها
فصل چهارم : یافته های پژوهشی
مقدمه
یافته های توصیفی
یافته های مربوط به فرضیه های پژوهش
یافته های جانبی
فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری
بحث و نتیجه گیری
محدودیت ها
پیشنهادات
منابع
ضمائم
فهرست جداول:
جدول 1-2
جدول 1-3 توزیع آزمودنی ها بر حسب وضعیت تاهل
جدول 2-3 توزیع آزمودنی ها بر حسب گروه های سنی (سال)
جدول 3-3 توزیع آزمودنی ها بر حسب سطح تحصیلات
جدول 4-3 توزیع آزمودنی ها بر حسب سابقه خدمت (سال)
جدول 1-4 میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر نمره آزمودنی ها در متغیرهای خود پنداره و استرس مربوطه به کل نمونه و تفکیک گروه ها (معلمین مدارس ابتدایی استثنایی و معلمین مدارس ابتدایی عادی
جدول 2-4 نتایج تحلیل اریانس چند متغییری (مانوا) روی نمرات خود پنداره و استرس معلمین مدارس ابتدایی استثنایی و معلمین و مدارس ابتدایی عادی
جدول 3-4 نتایج اثرات بین آزمودنی ها از لحاظ خود پنداره و استرس معلمین مدارس ابتدایی استثنایی و معلمین مدارس ابتدایی عادی
جدول 4-4 نتایج تحلیل واریانس چند متغیری (مانوا) روی نمرات خود پنداره، استرس معلمین با گروه های سنی مختلف
جدول 5-4 نتایج اثرات بین آزمودنی ها از لحاظ خود پنداره، استرس و معلمین با گروه های سنی مختلف
جدول 6-4 نتایج آزمون تعقیی شفه برای مقایسه میانگین نمرات استرس معلمین با گروه های سنی مختلف
جدول 7-4 نتایج تحلیل واریانس چند متغیری (مانوا) روی نمرات خود پنداره و استرس معلمین با تحصیلات مختلف
جدول 8-4 نتایج اثرات بین آزمودنی ها از لحاظ خود پنداره و استرس معلمین با تحصیلات مختلف
جدول 9-4 نتایج آزمون تعقیی شفه برای مقایسه میانگین نمرات استرس معلمین با تحصیلات مختلف
جدول 10-4 نتایج تحلیل واریانس چند متغییری (مانوا) روی نمرات خود پنداره و استرس معلمین مجرد و متاهل
جدول 11-4 نتایج اثرات بین آزمودنی ها از لحاظ خود پنداره و استرس معلمین مجرد و متاهل
جدول 12-4 نتایج تحلیل واریانس چند متغییری (مانوا) روی نمرات خود پنداره، استرس معلمین با سابقه خدمت مختلف
جدول 13-4 نتایج اثرات بین آزمودنی ها از لحاظ خود پنداره، استرس و معلمین با سابقه خدمت مختلف
جدول 14-4 نتایج آزمون تتعقیی شفه برای مقایسه میانگین نمرات استرس معلمین با سابقه خدمت مختلف
15-4 ضرایب همیستگی ساده بین خود پنداره با استرس
16-4 توزیع معلمین بر حسب وضعیت خود پنداره
فهرست نمودار:
نمودار 1-3 توزیع معلمین بر حسب وضعیت تاهل
نمودار 2-3 توزیع معلمین بر حسب گروه سنی (سال)
نمودار 3-3 توزیع معلمین بر حسب سطح تحصیلات
نمودار 4-3 توزیع معلمین بر حسب سابقه خدمت (سال)
نمودار 1-4 توزیع معلمین بر حسب خود پنداره و استرس
چکیده :
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین خودپنداره و استرس معلمین مدارس ابتدایی استثناء و معلمین مدارس ابتدایی عادی است. نمونه پژوهش شامل 100 معلم ( 50 معلم مدارس عادی و 50 معلم مدارس استثنایی) بودند که به طور تصادفی ساده انتخاب شدند و با آزمون های پرسش نامه خودپنداره را جزر و پرسشنامه استرس هلمز – راهه استفاده شده تحقیق حاضر از نوع علی – مقایسه ای بود و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس چند متغییری ( MANOVA ) انجام شده است ضمناٌ برای کلیه فرضیه ها سطح معنی داری 5% = در نظر گرفته شده است. نتایج نشان داد که بین خودپنداره معلمین مدارس ابتدایی استثنایی و معلمین مدارس ابتدایی عادی تفاوت وجود ندارد و همچنین بین استرس معلمین مدارس ابتدایی استثنایی و معلمین مدارس ابتدایی عادی تفاوت معنی داری وجود دارد.
مقدمه:
رواشناسی علم تحقیق در رفتار موجودات زنده به ویژه در تفکر، احساس و رفتار بشر است به همین دلیل از چندی پس روانشناسان علاقه شدیدی نسبت به مشکلات عملی که برای افراد بشر پیش می آید و راه حل هایی که میتوان برای آن ها پیشنهاد داد پیدا کرده اند. منظور روانشنایی علاوه بر پیشرفت علمی و صنفی بهبود بخشیدن به زندگی انسان نیز هست این علاقه روز افزون روانشناسان به مسائل روزمره و عملی بشر موجب شده که دانش ما در افراد و به ویژه کسانی که دچار مشکلات روانی هستند بطور قابل ملاحظه ای افزایش یابد. عدم سازش و وجود اختلالات رفتاری در جوامع انسانی بسیار مشهود و فراوان است در هر طبقه و صنفی و در هر گروه و جمعی اشخاص نامتعادلی زندگی میکنند. بنابراین در مورد همه افراد اعم از کارگر، دانش پژوه، زارع، پزشک و مهندس، معلم، استاد دانشگاه و.. خطر ابتلا به ناراحتی های روانی از جمله استرس (فشار روانی) وجود دارد به عبارت دیگر، هیچ فرد انسانی در برابر امراض مصونیت ندارد. البته دانستن این که هر فردی ممکن است گرفتار ناراحتی و فشارهای روانی شود خود به خود کافی نیست زیرا سلامت روانی تنها منحصر به تشریح عمل اختلالات رفتار نیست بلکه هدف اصلی آن پیشگیری از وقوع ناراحتی هاست. پیشگیری به معنای وسیع آن عبارت است از به وجود آوردن عواملی که مکمل زندگی سالم و طبیعی است به علاوه درمان اختلالات جزیی رفتار به منظور جلوگیری از وقوع بیمارهای شدید روانی. همچنین به موازات تغییر و تحولاتی که در جسم انسان صورت میگیرد روان او هم دستخوش تغییراتی میگردد در این مسیر «خود» که در مرکز ساختار روانی انسان قرار دارد و بعنوان منبع و مرجع و فعالیت های فکری، عاطفی و رفتاری انسان ایفای نقش میکند شکل میگیرد. روان انسان از بخش های متفاوتی تشکیل شده که عبارتند از : توانائی های حسمی و حرکتی، شناختی، هوشی، عاطفی، احساسی که در رفتارهای غریزی و فطری نشان داده میشود. نوزاد ابتدا نسبت به خود و توانایی های خود و یا موضوعات و اشیاء، محیط، گرایش عاطفی مثبت یا منفی ندارد ولی بتدریج در نتیجه عوامل مختلف، سمت گیری عاطفی پیدا میکند و روی هر چیزی سرمایه گذاری عاطفی انجام میدهد.واکنش های محیطی و اطرافیان کودک در تصویری که او از خود پیدا میکند بسیار موثر هستند. واکنش های والدین، معلم، فامیل، دوست شخصیت های خانوادگی و اجتماعی در شکل گیری عاطفی « خودپنداره » نقش مهمی را ایفا میکند. انسان در فرآیند جامعه پذیری می آموزد که خود را بعنوان موجودی مستقل و جدا از دیگران باز شناسد خودمداری هویت شخصی است که دیگران در برابر کنش و واکنش نشان میدهند. نوزاد انسان در بدو تولد مفهومی از خود ندارد و آگاهی از هستی خویش را در فرآیند اجتماعی شدن می یابد. «خود» شامل تمام افکار، ادراکات و ارزش هایی است که «من» آن را تشکیل میدهد.
«من» آن چه که هستم و آن چه که میتوانم انجام دهم را شامل میشود. این «خود» ادراک شده به نوبه خود هم بر ادرک فرد از جهان و هم بر رفتار او تاثیر میگذارد. اندیشه مفهوم خود در اصل بر توانایی انسان به تفکر مبتنی است که معمولاٌ آن را ویژگی خاص انسان میدانند.
گروهی از روان شناسان اجتماعی که خود را « تعامل گران نمادین » می نامند معتقدند که افراد بر اساس این که دیگران در مورد آن ها چه نظری دارند یا با آن ها چگونه رفتار میکنند در مورد خود اظهار نظر میکنند این عقیده در مورد خود «خود آیینه ای» نامیده شده است و بر این مسئله تاکید میکند که مادر مورد خودمان انعکاسی آیینه وار از عقاید دیگران در مورد ماست.
تصورات افراد از خود از حالات عینی به حالات انتزاعی و متمایز تغییر میکند، تغییرات وابسته به سن در فهم کودکان از دنیای اجتماعی نیز بر شکل گیری خود پنداره های آنان تاثیر می گذارد. یکی از مفاهیم به کار رفته در این پژوهش مفهوم خودپنداره است. مهم ترین مفهوم در نظریه پدیدار شناختی درباره شخصیت مفهوم خویشتن است. خویشتن شامل تمام افکار، ادراکات و ارزش هایی است که من را تشکیل میدهد. من شامل آن چه هستم و آن چه که میتوانم باشم و می توانم انجام دهم میشود. این خویشتن ادراک شده به نوبه خودم بر ادراک خود از جهان و هم بر رفتار او تاثیر میگذارد. فردی که از یک خود پنداره ضعیف برخوردار است نظرگاه کاملاٌ متفاوتی نسبت به جهان خواهد داشت. خود پنداره لزوماً منعکس کننده واقعیت نیست بلکه ممکن است شخصی که بسیار موفق و قابل احترام است خود را کاملاً آدم شکست خورده ای بپندارد. از نظر راجرز در خود پنداره فرد دست به ارزیابی تجربه ها میزند، مردم میل دارند به نحوی رفتار کنند که با خود پنداره آنان همخوان و همساز باشد. تجربه ها و احساساتی که با خود پنداره شخص همسازی ندارد تهدید کننده است و ممکن است به حیطه هوشیاری راه داده نشود این اساساً همان مفهوم واپس زنی از نظر فروید است. اما راجرز معتقد است که این گونه واپس زنی نه لازم است و نه دائمی. جنبه هایی از تجارب که شخص باید آن ها را به خاطر ناهمخوانی با خودپنداره اش انکار کند هر چه بیشتر باشد به همان نسبت شکاف بین خویشتن شخص و واقعیت ژرفتر میشود و اضطراب بالقوه اش افزایش می یابد، کسی که خودپنداره اش با عواطف و تجاربش همساز نیست باید از خود در مقابل واقعیت دفاع کند. زیرا این واقعیت منجر به اضطراب می شود این ناهمسازی آن اضطراب شدید، افسردگی و یا انواع دیگر اختلالات روانی خواهد بود. اما در یک فرد سازگار خود پنداره، با تفکر، تجربه و رفتار همسازی دارد. به این معنا خویشتن وی قالبی نیست بلکه انعطاف پذیر است و از راه درونی تجارب و افکار تازه قابل تغییر است.
همان طور که در سطرهای بالا نیز اشاره کردیم تصویر خود یا هویت خود به معنای نگرش، ادارک، و برداشتی است که شخص از خود دارد. محور اصلی این تصویر از خود عبارت است از نام شخص، احساس نسبت به اندام و بدن خود، تصور از کل بدن، جنیسیت و سن. برای مرد شغل نیز موضوعی محوری است، زیرا برای زن، خانواده و شغل شوهر اهمیت اساسی دارد. هسته مرکزی تصویر خود، شامل خصوصیات دیگری است که غیر مستقیم نمود دارند مانند : طبقه اجتماعی، مذهب، پیشرفت های فردی و یا هر عاملی دیگری که او را از دیگران جدا میسازد.