تعداد صفحات:48
نوع فایل:word
فهرست مطالب:
اصل حاکم بر معماری اسلامی
مقدمه
از معماری اسلامی تا معماری مکروه
اصول معماری اسلامی
توحید
اخلاص
علم
حیا یا حجاب
اقتصاد
معماری مردم پسند
خودکفایی
معماری پرهیز از اسراف
عبادت، احترام
ذکر
معنای آزادی در معماری اسلامی – ایرانی
سطح نخست – معنای آزادی
آزادی مثبت در معماری اسلامی و مدرن
آزادی منفی
سطح دوم – آزادی و ارتباط بنا در معماری اسلامی – ایرانی با فضای اجتماعی
نمای بیرونی
درگاه، ورودی و حریم خصوصی
معرفی بناها
حرم علی بن ابی‌طالب
تاریخچه
موقعیت آرامگاه
آشکار شدن آرامگاه
ساخت و بنای حرم
عمارت نخست آستانه حیدریه
عمارت دوم
عمارت سوم
عمارت چهارم
ساخت ساختمان چهارم
آتش‌سوزی عمارت
بازسازی ساختمان حرم
صفویان
نادرشاه افشار
قاجاریان
حرم علوی در عصر حاضر
ضریح و صندوق
جایگاه دو انگشت
ضریح
گنبد
در و دیوار و کف
ایوان طلا و گلدسته‌ها
صحن
دیگر بخش‌های حرم
طرح‌های گسترش
صحن حضرت زهرا
نقشه
بنای حرم
حرم در شهر نجف
سرشناسان مدفون در حرم
فضیلت حرم و زیارت علی در باور شیعیان
حرم مزارشریف منسوب به علی
نتیجه گیری
منابع
مقدمه:
آداب و رسوم و ضوابط معماری چگونه تعیین میشود؟ شارع مقدس اگر قالب معماری
میداد، جلوی تکامل را میگرفت. محتوای آثار معماری کشورهای اسلامی با معماری
اسلامی یا آن چه که قبلاً در مورد معماری قدیم آمده است، فرق دارد. اگر
معماری اثری را ارائه دهد که در آن ایده های غیر اسلامی خود یا دیگران را
به کار گرفته باشد؛ دیگر آن اثر معماری، معماری اسلامی نیست؛ بلکه معماری
است با ایده های متفاوت یا حتی معماری من درآوردی.
پس چگونه میتوان اثری را با معماری اسلامی به وجود آورد یا چگونه میتوان آن
را که کمتر اسلامی است، بیشتر اسلامی نمود؟ فراموش نشود وقتی که صحبت از
کلمه اسلامی به میان می‌آید، در مقابل آن، کلمه غیر اسلامی هم وجود دارد.
لذا این سوال مطرح میشود: معماری اسلامی چیست؟ چه چیزی باعث اسلامی شدن یک
اثر معماری میشود؟
اصول معماری اسلامی:
با توجه به جمیع جهات و توجه به آن چه تاکنون بر معماری اسلامی گذشته و آن
چه که شارع بدان نظر دارد، میتوان این نوع معماری را با اعمال هفت اصل
تبیین شده ذیل به وجود آورد. این اصول در همه جا به صورت کم و زیاد اعمال
شده، بطوریکه اعمال این اصول ضمن نگرش به هنر مردمان سرزمین‌های اسلامی،
مکتب‌های رایج پنج گانه متداول دنیای اسلام را به وجود آورده و به صورت
محدودتری شیوه‌های معماری را در هر ناحیه‌ای معمول داشته‌اند. این اصول
عبارتند از: توحید، اخلاص، علم، حیا و حجاب، عبادت و احترام، اقتصاد و ذکر.
تعداد صفحات:251
نوع فایل:word
فهرست مطالب:
چکیده
مقدمه
هدف از پژوهش
پیشینه تحقیق
روش تحقیق
ضرورت مسئله
فصل اول – کلیات
معرفی منابع
فصل دوم – آراءاسلام در باب تغذیه
فلسفه غذا خوردن و آراء معصومین علیهم السلام در این رابطه
زیانهای ظاهری و باطنی پرخوری
فایده‌های ظاهری و باطنی کم خوری
آداب سفره و غذا خوردن و آراء معصومین علیهم السلام در این رابطه
آداب غذا خوردن
آداب سفره
آداب آشامیدن
آب
شیر
عسل
سرکه
آداب آشامیدنی‌ها از نظر معصومین علیهم السلام
غذاها و آشامیدنی های حرام
از محرماتی که در این جا مورد بحث قرار میگیرد
خمر
خمر از دیدگاه آیات و روایات
انواع خمر و حکم آن ها
خون
گوشت های حلال و حرام
خوردن محرمات در وقت اضطرار
فصل سوم – اوضاع اجتماعی، اقتصادی و مذهبی عصر عباسیان
پیشینه بازرگانی و تجارت در بین اعراب قبل از اسلام و در صدر اسلام
محصولات
بغداد و بازارهای آن در عصر عباسیان
شکل بازارها
نقش زنان در بازارها
تاثیر ادیان بر تجارت اسلام
جشنها
جشنهای دینی اسلامی
جشنهای محلی
فصل چهارم – آداب و رسوم معیشت در عصر عباسی
اطعمه و اشربه خلفا و وزراء دولت عباسی
آداب المائده، آداب سفره
شرابخانه ها
شربت خانه (خزانه الشراب)
شرابکده ها
مجالس شراب
استعمال حشیش
تریاک
فصل پنجم – تغذیه در عصر عباسی
ادویه و خوشبو کننده ها
اجزای خوشبو کننده
ظروف و وسائل آشپزخانه
غذای اعراب
خوراک های گوشتی
ماهی و خوراک های آن
خوراک های گیاهی
خوراک تنگدستان
خوراک های مشترک توانگران و تنگدستان
از غذاهایی که با استفاده از خرما درست میشد
روغن و پیه
نان
برنج
مشاغل مربوط به اغذیه
بهای خوراکی
قیمت ها در زمان های عادی
بهای اجناس در آشوب ها و کمیابی
کارکنان آشپزخانه
هزینه آشپزخانه سلطنتی
نوشیدنی ها در این دوره
نوشیدنی های حلال و حرام
شیر و محصولات آن
آب
شیرینی ها و حلویات
مواد شیرین کننده
نقل
ترشی‌ها و چاشنی‌ها
میوه
زمان‌بندی غذاها
پرهیز و علوم غذایی
نگاهداری و حفاظت
سوخت
نتیجه‌گیری
فهرست منابع
منابع عربی
منابع فارسی
مقاله
چکیده انگلیسی
چکیده:
در آغاز حکومت عباسیان به دلیل آن که دست‌اندرکاران حکومت اسلامی، بعد از
دودمان نژادپرست بنی‌امیه روی کار آمدند و ملل مختلف با زبان ها و فرهنگ
های متفاوت وارد حوزه اسلامی شدند، مسائل اجتماعی و از آن جمله اطعمه و
اشربه تحولی عظیم پیدا کرد.
موضوع تحقیق اطعمه و اشربه معمول و مرسوم مردم در دوره عباسیان از ابتدا تا
سال 656 ه.ق است و روش کار به صورت کتابخانه‌ای و بهره‌برداری از منابع
موجود و استفاده از نظرات محققین بوده و پژوهش حاضر شامل معرفی باب فقهی و
آداب دینی اطعمه و اشربه (حلال و حرام)، تجارت و بازرگانی و محصولات آن
دوره، ادیان گوناگون و تاثیر آن ها بر روی اعراب بخصوص در باب خوردنی ها و
آشامیدنی ها، جشنها و اعیاد اسلامی، رسوم دارالخلافه در این رابطه، غذای
اعراب و انواع مختلف آن، وسائل و ظروف طبخ غذا و… میباشد.
در عصر جاهلیت و صدر اسلام، اغلب مردم عرب از غذاهای ساده‌ای استفاده
میکردند اما پس از اسلام، سبک غذاها تغییر پیدا کرد. یکی از دلایل این
تغییر ، تماس آنان با ملل دیگر بخصوص ایرانیان بود. مهم ترین تاثیرگذاری از
جانب ایرانیان بود که برخی خلفا حتی در رعایت آداب شاهانه از پادشاهان
قدیم ایران مانند اردشیر و بهرام‌گور متابعت میکردند.
در باب شراب نیز یهودیان و بخصوص مسیحیان، اثر گذار بودند. مسیحیان در جشن
های خود از شراب استفاده میکردند و حتی در برخی دیرها آن را تهیه و به فروش
میرساندند و مشترک بودن محل زندگی آنان با مسلمانان باعث استفاده از شراب
در بین برخی مسلمانان شد.
نتیجه این که در پژوهش حاضر، انواع اطعمه و اشربه معمول و مرسوم در دوران
عباسیان مورد بررسی و تحقیق قرار داده شد و مباحثی از جمله اغذیه حرام و
حلال و انواع اشربه و اطعمه و تاثیر ملل مختلف مخصوصاً ایرانیان بر نوع و
سبک غذاهای اعراب و تاثیر ادیان گوناگون به خصوص مسیحیان بر اشربه (مشروبات
الکلی)، بر اساس منابع و ماخذ موجود نوشته شده است.
هدف از پژوهش:
هدف از پژوهش (آشنایی با انواع خوردنی ها و آشامیدنی های معمول و مرسوم
دوران عباسی که مورد توجه مردم عادی و خواص و درباریان بوده است و چگونگی
طبخ غذاها و مراکزی که مواد اولیه اغذیه را تولید و به فروش میرساندند)
بوده است.
با توجه به ضرورت آشنایی با این بخشِ فرهنگی، اجتماعی زندگی مردم در عصر
عباسیان، که بسیار کم به آن توجه شده، لازم بود که پژوهشی با این موضوع
انجام شود تا مسائلی که در این رابطه به صورت پراکنده در کتب مختلف از جمله
زندگینامه‌ها، کتب تمدنی و سفرنامه‌ها نوشته شده است، بصورت منسجم در
مجموعه‌ای با این عنوان آورده شود. برای رسیدن به این هدف لازم است با
استفاده از منابع و مآخذ و پژوهش های پراکنده پیشین که در این رابطه انجام
شده، سبک و انواع اطعمه و اشربه حرام و حلال، محصولات و تجارت و بازرگانی
آن دوره، توجه جامعه اسلامی و خلافت و مشاغل و حِرَفی مربوط به آن،
جمع‌آوری و اطلاعاتی کسب گردد و امید است که تحقیق حاضر که حاصل تلاش
فراوان و استفاده از منابع (فارسی و عربی) و مراکز غنی در این زمینه میباشد
هم عامل آشنایی دیگران با این بخش فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی و هم باعث
ایجاد انگیزه‌ای برای سایر علاقمندان به ویژه جوانان باشد تا به پژوهش های
مانند این بپردازند.
پیشینه تحقیق:
بی‌تردید تمدن اسلامی در عصر عباسیان (132-656ه.ق) پرشکوه‌ترین دوره‌های
خود را تجربه کرده و درخشان ترین دستاوردهای علمی و تمدنی را تقدیم بشریت
نموده است. تمدن عصر عباسی، به تنهایی یک جهان است. این تمدن، جهانی از
رفتارهای تکامل‌بخش و متقابل سرزمین، انسان، زمان و حوادث است که همدیگر را
تکمیل میکنند.
در رابطه با تمدن عباسیان کتب مختلفی نوشته شده البته علاوه بر این کتب، در
زندگینامه‌ها، سفرنامه‌ها و کتاب های تاریخی نیز اشارات مختصر، پراکنده و
کوتاهی درباره اطعمه و اشربه شده اما در رابطه با این موضوع متون و
مجموعه‌ای منسجم و یکپارچه و مستقل مشاهده نشده است و این امر انگیزه‌ای
برای انجام پژوهش و تحقیق در این زمینه شد.
تعداد صفحات:37
نوع فایل:word
فهرست مطالب:
موقعیت جغرافیایی طبیعی و انسانی شهرستان درگز
فرهنگ عامه
رقص محلی
مراسم عروسی
نحوه انتخاب همسر
خواستگاری
مراسم نامزدی
مدت نامزدی
تشریفات عقد
جشن عروسی
پرداخت قاتم
جهیز بران
خوانچه هدیه
تشریفات بردن عروس به خانه داماد
برگردان به فارسی
ترانه گلین یولی
برگردان به فارسی
شب زفاف
پاتختی
پاگشایی
دختر ربایی در قدیم
آئین خواستگاری و ازدواج ترکمان
انتخاب همسر
خواستگاری
عروسی
لباس عروس
مراسم عروس کشان
تشریفات عقد
شعر و موسیقی
موقعیت جغرافیایی طبیعی و انسانی شهرستان درگز:
شهرستان درگز در 130 کیلومتری شمال مشهد و در 37 درجه و 28 دقیقه عرض شمالی
و 59 درجه و 7 دقیقه طول شمالی قرار گرفته است. این شهرستان از شمال به
جمهوری ترکمنستان و از شرق به کلات و از جنوب به شهرستان های قوچان و
چناران و از سمت غرب به قوچان محدود گردیده است. این شهرستان مساحتی بالغ
بر 8597 کیلومتر مربع دارد و جمعیت آن بر اساس سرشماری سال 1375، 78097 نفر
تخمین زده شده است. درگز دارای چهار بخش چاپشلو، نوخندان، لطف آباد و
مرکزی میباشد و ارتفاع آن از سطح دریا 500 متر است. این شهرستان دارای رشته
کوه های بسیاری است که از میان آن میتوان از زرین کوه در شمال، کوران داغ و
قره داغ در مغرب و هزار مسجد در جنوب نام برد. رودخانه های پر آب و
خروشانی همچون درونگر، زنگلانلو، دربندی علیاء از منابع مهم آب این شهرستان
به شمار میروند و به واسطه بارندگی مناسب و اقلیم مطلوب این شهرستان دارای
جلگه ها، دره ها، و دشت های حاصل خیزی است که جلگه زنگلانلو، نوخندان،
درونگر، قره باشلو و میان کوه و دشت لطف آباد از آن جمله اند.
مردم درگز از نژادهای ترک، کرد، ترکمن و فارس هستند و به زبان های مختلف
ترکی، کردی و فارسی تکلم میکنند. دره معروف تندوره در جنوب غربی درگز از
مناطق زیبا و دیدنی این شهرستان است. درگز از شهرهای تاریخی این سرزمین به
شمار میرود و به گواهی مستندات مکتوب تاریخی در نسخ گوناگون از این شهر با
نام های دارا گرد، نیسایا، نساء، آپاوارتاکن، ابیورد و خاوران یاد شده است.
فرهنگ عامه:
فرهنگ عامه طایفه ای و ایلی مردم شهرستان درگز، در گذشته چنان بود که هر
طایفه و ایل سنن و عادات و رسوم خاص خود را داشته اند، ولی امروز در اثر
روابط اجتماعی در طول زندگی چند نسل و اختلاط و امتزاج اقوام در مجموع
ترکیب یک فرهنگ ملی بدیعی را به وجود آورده اند که از هر حیث مطبوع و
دلپذیر است.
تعداد صفحات:40
نوع فایل:word
فهرست مطالب:
مقدمه
تاریخچه
شهر جندی و یعقوب لیث صفاری
بافت قدیم
آسیاب های باستانی
موزه مردم شناسی – حمام کرناسیون
دریاچه سد دز
پارک های تفریحی دزفول
بیمارستان های دزفول
مکان های اقامتی و رفاهی
مکان های تاریخی و گردشگری
مراسم عروسی
قصه کنونی
زنون گردون
زنون گردون اول
دلولی – خواستگاری
نشونه و نون (نامزدی)
شیرینی خورون (شیرینی خوران)
دس گیرون
شیربا (شیربها)
مربرون
نمک تخشون
کتون و نون
جوجو دوزون
رخ برون
زنون گردون دوم
خلعتون
جهاز
جهیزیه قدیم
آفتابه سلبچه
کپو
یخدون
جفنه
مجری
هزار پیشه
مسقنه
فرمون بر (فرمانبر)
بابزن
تش گلن
دس رزون
حموم برون
سعبین اشکنون
تاس گِل
سرپوشون
بی برون
حجله
دس به دس
نُماز عروسی
روز صبحی، مبارکباد
سُ روزَه
س شوُوَ – ری گُشون
هفتَه بِرارون
جمعَه گیرون
آرایش های عروس
نگار و نگار وَندن
سیرمه سبات
اِسبیو گل گین
اُورَبون
بندوَنون
آرایش موها
اشعار و آوازها
مراسم عزاداری محرم
ضرب المثل ها
منابع
مقدمه:
بررسی و شناخت آیین ها و رسوم در شمار فرهنگ مردم میباشد که یکی از جنبه
های و زمینه های تحقیقی و پژوهش مردم شناختی است آنچه زمینه تحقیق و بحث و
نظر را درباره این پدیده فرهنگی آورده، نوشته ها، گفته ها و برگزاری چنین
رسومی در بین مردم بوده و میباشد.
آیین ها، رسوم و همچنین برگزاری آنها تمامی به ویژگی های فرهنگی، اجتماعی،
تاریخی، جغرافیای و اعتقادی جامعه بستگی دارد. به همین منظور کمتر میتوان
شاهد رسوم یکسان دو جامعه یا کشور بود.
از جمله این رسوم جشن ها و سوگوارها هستند که در زبان فارسی واژه جشن برای
برگزای رسوم شاد به کار میرود جشن ها گذشته از سرور و شادی که به همراه
دارند در برخی از ویژگیهای مشترک هستند مانند مهمانی دادن، خوردن، آشامیدن،
گردآمدن و غیره … .
آیین ها و جشن ها به گروهایی تقسیم میشوند که عبارتند از: جشن های باستانی، دینی، مذهبی، ملی و خانوادگی.
در این کتاب بخشی از رسوم دزفول مربوط به مراسم عروسی که جزیی از جشن ها و
آیین های خانوادگی میباشد مورد بررسی و گردآوری قرار گرفته است سعی در تلاش
بر این اساس بوده که از آغاز تا پایان و به ترتیب زمانی و متداول عنوان و
نامه های تک به تک مراسم عروسی ذکر شود سپس به بررسی و شرح یک از این
عناوین پرداخته شده است همچنین هر یک از عنوان ها به زبان فارسی و گویش
دزفولی با آوا نوشت نگارش یافته اند.
لازم به ذکر است تمامی موارد جمع آوری شده در این کتاب شامل اطلاعات برداشت
ها و تجارب مولفان این کتاب بوده که پس از بحث و بررسی و نتیجه گیری مکتوب
شده اند.
این مجموعه اولین کتابی است که در زمینه آیین و رسوم مراسم عروسی مردم
دزفول بدین شیوه تالیف شده و به جرات میتوان گفت که: قبل از این هیچ گونه
منبع و مأخذی در این زمینه مکتوب نشده است با این وجود مولفان این مجموعه
ادعایی مبنی بر این که کامل و جامع ترین اثر را تألیف کرده اند ندارند بلکه
این کتاب میتواند سرآغاز و مقدمه ای برای گسترش نوشته های صاحب نظران
محسوب شود.
تعداد صفحات:124
نوع فایل:word
فهرست مطالب:
مقدمه
فصل اول
مقدمات و کلیات
اهمیت و ضرورت طرح پژوهش (طرح مسئله)
هدف پژوهش
بیان ابعاد پژوهش
متغیرها یا واژه‌های کلیدی
فرضیه یا سوالات پژوهشی
تحلیل تئوریک
بیوگرافی (هستی‌شناسی) پارسونز
معرفی مکتب پارسونز
معرفی نظرات پارسونز به صورت اجمالی
نظریه کنش
نظریه نظام‌ها
پیشینه تحقیق
نقش فیلم‌ها در فرهنگ عامه
مطالعه پدیده اوشینیسم در ایران (سال های دور از خانه)
تعریف اصطلاحات و مفاهیم (واژه‌های کلیدی)
فرهنگ پذیری
فرهنگ
آداب و رسوم
وسایل ارتباط جمعی
اجتماعی شدن
ارزش ها
نهادی شدن
رفتار جمعی
فرهنگ های سنتی
افکار عمومی
عقلانی‌سازی
دین (مذهب)
هویت دینی
محدوده مطالعاتی
قلمرو مکانی
قلمرو زمانی
فصل دوم
مرور متون مطالعاتی
(ادبیات موضوعی)
مقدمه
مقاله نقش دین در رسانه در ساخت فرهنگ (رابرت ای. وایت)
مقاله فصل مشترک رسانه، فرهنگ و دین (لین اسکافیلد کلارک)
مقاله فناوری و نظریه سه وجهی رسانه (کلیفورد جی. کریستانز)
مقاله دریافت معنای دین از تلویزیون (آلف لیند‌رمن)
مقاله رسانه‌ها و شکل گیری حوزه‌های عمومی دین (استوارت ام. هوور)
مقاله تلویزیون دینی مناسک جبران‌گرا در نمایش بزرگ تر اجتماعی (بابی سی. الکساندر)
نقد و بررسی
فصل سوم
روش تحقیق
نوع روش تحقیق و علت انتخاب آن
فنون گردآوری اطلاعات
جامعه آماری
شیوه نمونه‌گیری و حجم نمونه
فنون تجزیه و تحلیل اطلاعات
چگونگی ارائه نتایج تحقیق
فصل چهارم
جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات
مقدمه
مباحث تئوریک
هویت دینی
هویت دینی و شاخص های آن
راه های تقویت هویت دینی
تقویت آگاهی دینی و فرهنگی
احیای تربیت دینی
ارزش ها
تعریف ارزش های اجتماعی
دوگانگی ارزشی
درونی‌کردن ارزش ها
نگاهی به ساخت سریال های مذهبی، مرز باریک تبلیغ و شعار
آخرین گناه، شناخت مذهب در تخیل….!
نتیجه‌گیری کلی
یافته‌های فرعی تحقیق
جمع بندی نتایج تحقیق
محدودیت ها
پیشنهادات
ضمائم
منابع و مأخذ
مقدمه:
قرن بیستم، قرن اختراع پدیده‌های شگفت‌انگیز بشری است و بدون شک یکی از
شگفت‌انگیزترین پدیده‌های این عصر نوظهور صنعت سینما و به دنبال آن
تلویزیون است.
پرده سینما به تصاویر جان بخشید و تلویزیون این تصاویر متحرک را به اعماق
اجتماع و کانون های خانوادگی انتقال داد. جاذبه دیگر تلویزیون آن چنان بود
که جعبه اسرار آمیز و جادویی لقبش داده‌اند و با گذشت زمان این جعبه
جادویی همه مرزها را پشت سر نهاد و سراسر جهان را تسخیر کرد به گونه‌ای که
امروزه در اقصی نقاط عالم کمتر جایی را میتوان یافت که مردم از چشم دوختن
به صفحه تلویزیون لذت نبرند و ساعاتی از زندگی خود را با دیدن برنامه‌ها
سپری نکنند. نفوذ تلویزیون در دنیای کنونی امری بدیهی است و نقش آن در
آموزش، هدایت، جهت‌دهی و قالب سازی افکار عمومی جامعه انکار‌ناپذیر است،
به همین دلیل تلویزیون بعنوان یکی از ابزارهای اصلی در نفوذ افکار عمومی
مورد استفاده قرار میگیرد. تاثیر رسانه‌های صوتی – تصویری، به ویژه
تلویزیون، بر افراد میتواند مثبت یا منفی باشد. نوع تاثیر این رسانه‌ها به
نوع برنامه‌ای که از آن ها پخش میشود و به طبیعت افرادی که در معرض آن ها
قرار دارند بستگی دارد. اگر محتوای ارائه شده مفید باشد، تاثیر نیکویی بر
افراد میگذارد و اگر محتوای آن مضر باشد، تاثیر سوئی بر رفتارها، نگرش
ها،ارزش ها، باورها و شخصیت او بر جای خواهد گذاشت. همین طور، در مورد نگرش
ها و آگاهی‌ها و ارزش های دینی که تلویزیون در قالب برنامه‌های مختلف، از
جمله پخش به صورت فیلم‌ها و سریال ها نمایش میدهد و از این طریق اثرات
زیادی را بر روی افکار عمومی خصوصاً نسل جوان می‌گذارند، یعنی اگر نگرش ها و
آگاهی‌ها و ارزش هایی که تلویزیون ارائه میکند با نگرش ها، رفتارها،
آگاهی‌ها و ارزش های مطلوب دینی جامعه سازگار باشد این برنامه‌ها نیز تاثیر
مثبتی بر ارزش های دینی افراد خواهند داشت اما اگر مغایر با نگرش ها و
آگاهی‌ها و ارزش های مطلوب دینی جامعه باشند، تاثیری منفی بر جای خواهند
گذاشت. تلویزیون به دلیل گستره وسیعی که دارد و به دلیل اینکه به آسانی در
دسترس همه است، بیش از رسانه‌های صوتی و تصویری دیگر در این مورد
تاثیرگذار است. بنابراین رسانه‌های جمعی به ویژه تلویزیون نقش مهمی خواه
مثبت یا منفی در درونی‌کردن ارزش های دینی افراد خصوصاً نسل جوان دارد. با
این وجود و با توجه به تلاش های صورت گرفته در این راستا، هنوز هم جوانان
ما نتوانسته‌اند هنجارهای دینی – مذهبی را برای خود درونی سازند، واقعاً
چرا ؟!
با توجه به مطالب بیان شده محقق در سدد برآمده تا با نگارش تحقیق حاضر با
عنوان: تاثیر سریال های تلویزیونی ماه رمضان بر بالا رفتن ارزش های دینی در
جامعه، بین دانش‌آموزان دختر دبیرستانی شهرستان دزفول در سال 87-1386،
گامی هر چند کوچک در راستای علت یابی و حل این مسئله بردارد. تحقیق حاضر
شامل چهار فصل است:
فصل اول که مقدمات و کلیات است به عناوینی چون: اهمیت موضوع؛ که در بالا
بیان گردیده، طرح مسئله؛ در مورد اینکه: چرا امروزه با توجه به گسترش ابعاد
دینی در جامعه و بسط هنجارهای مذهبی، جوانان ما نتوانسته‌اند در زندگی خود
هنجارهای دینی – مذهبی را درونی کنند؟، سؤال طرح میکند. هدف پژوهش؛ که
شناخت ابعاد دینی و هنجارهای مذهبی در جامعه را در نظر میگیرد و ارائه راه
کارهایی برای گسترش و تفهیم هنجارهای عقلانی- دینی و ارائه پیشنهاداتی
برای انسجام و بهتر درونی‌شدن و عملی‌کردن هنجارهای مذهبی در میان جوانان
را الزامی می‌داند. بیان ابعاد پژوهش؛ نیز در دو بعد اجتماعی و فرهنگی ذکر
گردیده و آن ها را از جوانب مختلف توضیح داده و متغیرها را نیز بیان
نموده. فرضیه یا سؤالات پژوهشی؛ که اثر عواملی چون آداب و رسوم فرهنگی،
نحوه جامعه‌پذیری فرد، روابط متقابل اجتماعی افراد نسبت به هم، عضویت در
نهادها و گروه های مذهبی، افزایش روابط خانوادگی، را بر روی رشد هویت دینی
(مذهبی) افراد بیان میکند و بر این اساس در فصل چهارم تحقیق به سنجش این
اثرات می‌پردازد که به رد یا تأیید فرضیه می‌انجامد. تحلیل تئوریک؛ هم
اندیشه‌های جامعه‌شناس مرتبط با موضوع تحقیق یعنی پارسونز را مورد بحث
قرار میدهد. به نظر پارسونز افراد در نتیجه یک فراگرد موفق اجتماعی
هنجارها و ارزش های یک فرهنگ را ملکه ذهنشان می‌سازند. وقتی هنجارها و
ارزش ها این گونه شدند او دیگر درباره درستی یا نادرستی، شایستگی یا
ناشایستگی هنجارها و ارزش ها تردیدی روا نمی‌دارند، در این صورت شخص به
خودی خود از هنجارها پیروی میکند و بر اثر درون ذهنی‌شدن آن ها به رفتار
اجتماعی خود ادامه میدهد. به نظر وی در جامعه اسلوب های گوناگون و متنوعی
وجود دارد. اسلوب های جدید که وارد جامعه میشوند پس از مدتی به صورت
اسلوب های قدیمی درونی میشوند و در جامعه باقی میمانند. رسانه‌های ارتباط
جمعی خصوصاً تلویزیون، یکی از وسایلی است که در درونی‌کردن ارزش های موجود
در جامعه در بین افراد نقش مهمی دارد. تلویزیون بعنوان وسیله‌ای
اطلاع‌دهنده و مورد توجه عموم افراد جامعه قطعاً با راه های جدیدی که در
رابطه با دادن اطلاعات دارد میتواند بیشترین تاثیر را در مورد بهتر
درونی‌شدن ارزش ها و هنجارها عهده‌دار گردد. پیشینه تحقیق؛ در این قسمت
ابتدا نقش تلویزیون در فرهنگ عامه و بعد از آن نقش فیلم‌ها و سریال ها در
فرهنگ عامه و در پایان با آوردن یک نمونه عینی از این فیلم‌ها و سریال ها
یعنی پدیده اوشینیسم در ایران را مورد بررسی قرار میدهد. درآخر این فصل
اصطلاحات و مفاهیم، با در اختیار داشتن منابع مختلف تعریف شده و محدوده
مطالعاتی ( قلمرو زمانی و مکانی) نیز ذکر گردید.
در فصل دوم با عنوان ادبیات موضوعی (مرور متون مطالعاتی)، با استفاده از
چندین مقاله، نقش دین در ساخت فرهنگ، فصل مشترک رسانه- فرهنگ و دین، فناوری
و نظریه سه وجهی رسانه، دریافت معنای دین از تلویزیون، رسانه‌ها و شکل
گیری حوزه‌های عمومی دین، تلویزیون دینی مناسک جبران‌گرا در نمایش بزرگتر
اجتماعی، مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرند.
روش تحقیق، فصل سوم پژوهش حاضر را در بر میگیرد. در اینجا بیان میشود که
نوع روش تحقیق پیمایشی است و از طریق تکنیک پرسش نامه اطلاعات جمع‌آوری
میشود، سپس جامعه آماری مورد نظر میباشد که شامل کل دانش‌آموزان دبیرستانی
شهرستان دزفول که 6571 نفر هستند. از شیوه نمونه‌گیری که بصورت تصادفی
ساده و با حجم نمونه 125 نفر استفاده شده است. با استفاده از روش آماری x2
(کی‌دو) به تجزیه و تحلیل اطلاعات، شرح داده شده است و در پایان نیز چگونگی
ارائه نتایج بیان گردیده است.
فصل چهارم که همان جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات است. با توجه به
داده‌های بدست آمده، جداول آماری را با فراوانی و درصد‌گیری و در نتیجه با
روش x2 (کی‌دو) و با استفاده از جدول و رسم نمودار میله‌ای به سنجش
فرضیه‌ها پرداخته شده است که در این مرحله رد یا تایید شدن فرضیات مشخص
میشود. پایان این فصل نتیجه‌گیری و ذکر محدودیت ها و ارائه پیشنهادات
میباشد که از داده‌های بدست آمده و تحلیل تئوریک جهت تبیین رد یا اثبات
فرضیه‌ها استفاده شده است.
میتوان گفت که: با توجه به تلاش های صورت گرفته از سوی رسانه‌های جمعی به
ویژه تلویزیون، جامعه در راستای درونی‌کردن ارزش های دینی، به سمت هر چه
بهتر و بیشتر درونی‌شدن ارزش ها حرکت کرده و در این امر تا حدودی موفق بوده
است. در پایان از خوانندگان محترم این تحقیق به خاطر نقایص و کاستی های آن
پوزش می‌طلبم و امیدوارم که به یاری خداوند متعال بتوانم در اثرات بعدی
نقایص موجود را رفع نمایم.